Cykle pracy dozymetrów

Sprzęt dozymetryczny spotykany na polskim rynku pracuje według kilku schematów pomiaru i wyświetlania wyniku, z których każdy ma swoje wady i zalety. Poniżej krótkie omówienie każdego z nich wraz z wyszczególnieniem najpopularniejszych przedstawicieli. Zaznaczam, że nazewnictwo jest mojego autorstwa.

Cykl Biełły - włączenie miernika rozpoczyna pomiar, wynik jest wyświetlany przez pewien czas, zwykle taki sam jak czas pomiaru, a następnie pomiar zaczyna się od początku. Tryb mało ergonomiczny, gdyż czasami chcemy mieć miernik włączony, ale pomiar rozpocząć w żądanej chwili, oraz zachować wynik aż do wyłączenia miernika lub wyczerpania baterii. Przydaje się, gdy chcemy wykonać kilka pomiarów w serii bez dotykania miernika albo przesuwając go po różnych miejscach większego artefaktu, jak na poniższym filmiku:

Przykłady: Biełła, RKSB-104 Radian, RKGB-01 Gorin, MS-04B Expert, Raton 901

# jego wariantem jest cykl, w którym miernik po zakończeniu pomiaru... wyłącza się. Przykład: indykator Poisk-2.

Cykl Sosny - włączenie miernika nie uruchamia pomiaru, pomiar rozpoczynamy osobnym przełącznikiem, a po jego zakończeniu wynik jest wyświetlany dowolnie długo - co przydaje się, gdy chcemy pokazać komuś wynik pomiaru, zrobić zdjęcie albo zanotować.

Przykłady: ANRI 01-02 Sosna (w trybie "MD"), Master-1, DBGB-01U Fon, Beta RKB-20.01

Tył dozymetru Master-1 (większa wersja) - widoczny wyłącznik.

Cykl uśredniający - pomiar trwa przez cały czas i jest uśredniany według określonej stałej czasowej, ustalonej fabrycznie lub zmiennej (zwykle skokowo 2-5 wartości). Zalety - możliwość poszukiwania źródeł promieniowania czy stałego monitorowania poziomu mocy dawki, wady - trudność w ostatecznym ustaleniu wyniku z racji ciągłych wahań wskazówki czy wyświetlacza (wówczas lepiej włączyć "wolną" stałą czasową). W pewnych przypadkach (Polaron) brak możliwości szybkiego resetu pomiaru, w innych spadek wskazań po oddaleniu od źródła jest bardzo szybki (EKO-C), większość mierników ma jednak przycisk reset (po rosyjsku sbros.)

Przykłady: monitory skażeń EKO-C i RKP-1, Polaron Pripyat, RK-67, seria DP-5, DP-66, DP-75, radiometry RUST-2 i RUST-3:

RUST-3 - widoczne pokrętło stałej czasu i przycisk kasowania pomiaru.

Monitor skażeń RKP-1 - widoczny przycisk stałej czasu fast/slow.

Uniwersalny Radiometr Laboratoryjny URL-1 - dwie wartości stałej czasu - short i long

Dozymetry Polaron - czas uśredniania pomiaru 20 lub 200 s - przełącznik "wriemja"

#wariant - wyłącznik zasilania typu monostabilnego, jednocześnie uruchamiający pomiar, który trzeba trzymać wciśnięty by włączyć i prowadzić pomiar (Sarasota Instruments DX-1, indykator RIK-59):

Cykl sumowania impulsów - miernik dodaje do siebie kolejne zliczone impulsy bez ograniczenia czasowego, stosowany zwykle do pomiarów dawki pochłoniętej przez dłuższy czas albo do pomiaru małych aktywności. Stosowany w dozymetrze-krokomierzu Polyn-101 oraz w trybie "T" dozymetru ANRI 01-02 Sosna.