Indykator promieniowania Elektronika IBGI-01 (BGRAI-01)

Źródło - http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=275

Ten sygnalizator promieniowania jest jednym z najprostszych przyrządów dozymetrycznych, jakie przyszło mi tutaj opisywać. Produkowany był przez znane radzieckie zakłady "Swietłana" w Leningradzie, jako jeden z wyrobów marki "Elektronika". Pod tą marką wytwarzano również kalkulatory i przenośne telewizorki. Obudowa z aluminiowym przednim panelem pochodzi od kalkulatora MK-33. 

Źródło - https://www.livemaster.ru/item/26772531-vintazh-kalkulyator-elektronika-mk-33-svetlana-leningrad-sssr

Nazwa IBGI-01 jest skrótem od "idikator beta gamma izłuczenija" - czyli indykator promieniowania beta i gamma". Wersję eksportową oznaczano BGRAI, czyli "beta-gamma radiation alarm indicator".

Źródło - http://konvenat.ru/categories/data/221-bgrai

Przyrząd sygnalizuje impulsy za pomocą dźwięku i diody LED. Czujnikiem jest typowa tuba SBM-20 / STS-5, częściowo odsłonięta dzięki czterem okrągłym otworom w obudowie, zatem rejestruje też promieniowanie beta. 

Źródło - http://konvenat.ru/categories/data/221-bgrai

Zakres energetyczny 0,03-3 MeV dla gammy i  0,2-3 MeV dla bety.  Za "normalny" poziom promieniowania uznano mniej niż 60 impulsów na minutę - czyli jeśli sygnały pojawiają się co sekundę lub rzadziej, nie ma się czego obawiać. Na tym rosyjskim filmiku widzimy IBGI-01 bez obudowy, testowany za pomocą kontrolki od DP-5W. 

Instrukcja przewiduje używanie przyrządu do wykrywania  skażeń gleby i żywności - najpierw trzeba zmierzyć tło naturalne, a potem daną próbkę, jeśli liczba zliczeń wzrośnie w stosunku do tła, oznacza to skażenie emiterami beta lub gamma. Najpowszechniej występujące w opadzie radioaktywnym izotopy - jod-131, stront-90 i cez-137 - mają wystarczającą energię, by mogły być wykryte, oczywiście jeśli ich koncentracja będzie wystarczająco duża. 

Konstrukcja zawiera jeden układ scalony, przetwornicę, potencjometr kalibracyjny, trzy tranzystory i parę rezystorów:

Źródło - http://konvenat.ru/categories/data/221-bgrai

Zasilanie odbywa się z 3 akumulatorków guzikowych D-0,1 lub D-0,125, tego samego typu co w DKS-04, na których w warunkach tła naturalnego przyrząd pracuje minimum 100 h.. W komplecie jest ładowarka do akumulatorków pozwalająca na jednoczesne ładowanie wszystkich trzech.

Źródło 

Zakres temperatur pracy - od +1 do + 40 st. C, pewnie przez wzgląd na akumulatorki niklowo-kadmowe, których wydajność gwałtownie spada w niskich temperaturach. Całość zestawu - z instrukcją, gwarancją i futeralikiem -  spakowano w zgrzebne tekturowe pudełeczko. 

Źródło - http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=275

Zwraca uwagę oszczędny czarno-biały design przyrządu z wykorzystaniem matowego aluminium. Indykator swoim wzornictwem nieco przypomina o wiele bardziej zaawansowany przyrząd RKB-20.01 Beta. Większość radzieckich kieszonkowych dozymetrów czy indykatorów promieniowania miała bardziej zróżnicowaną kolorystykę:

Przyrząd, pomimo swojej prostoty, może być bardzo przydatny do szybkiej identyfikacji szkła uranowego czy ceramiki - częściowo odsłonięta tuba GM umożliwia rozpoznawanie  nawet mało  aktywnych wyrobów. Problem mogą jedynie sprawiać akumulatorki - zwykle z racji wieku nie trzymają pojemności. 

Źródło - http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=275