Obiekt Alfa - tajne laboratorium

Właśnie zwiedziłem niedawno odtajnione i udostępnione jako Muzeum Zimnej Wojny laboratorium i stanowisko dowodzenia Wojskowej Służby Zdrowia, znajdujące się na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii. Szczegóły organizacyjne na stronie obiektu, ja natomiast skupię się na kwestiach z mojej dziedziny. Ekspozycja obejmuje m.in. sprzęt dozymetryczny, zarówno wojskowy, jak i laboratoryjny. Z wojskowych - od lewej - omawiane już przeze mnie na blogu D-08, DPS-68 i RS-70:

Głośnik z lewej to interkom. Cały obiekt ma łączność przewodową i działający monitoring, a w gabinecie lekarskim - podsłuch z nagrywaniem na magnetofon umieszczony w dowództwie (!).

Do tego sprzęt do dezaktywacji, rozpoznawania skażeń i kontroli masek - standardowe wyposażenie LWP i OC - od lewej - Indywidualny Zestaw Samochodowy (myjka ciśnieniowa do spłukiwania skażeń), przyrząd rozpoznania skażeń chemicznych PChR-54M (zestaw odczynników do wykrywania BST), przyrząd kontroli masek przeciwgazowych PKM-66 (sprawdza opór zaworów maski oraz szczelność). Do tego oczywiście popularne "słoniki" czyli maski przeciwgazowe SzM-41M (nazwa handlowa OM-14) i jej wersja z z komorą foniczną SzM-41M KF (MUA).

Na ścianach instrukcje odkażania i dezaktywacji:

Sprzęty laboratoryjne to "żelazko" RKP-1 - inna skala i zasilanie niż w RKP-1-2 (prawdopodobnie 2 baterie R-12 takie jak w RK-67, zamiast R6/AA, gniazdo na słuchawki typu koncentrycznego, takie jak w najstarszych wersjach RK-67):

Sonda scyntylacyjna SSU-70:

I wreszcie - last but not least - Zestaw Aparatury Pomiaru Kontroli Skażeń (ZAPKS-1) - niezły kombajn, po raz pierwszy spotkałem się z takim urządzeniem:

Urządzenie ma budowę modułową - u góry rejestrator ZR-81 z zasilaczem ZWN-21H i wskaźnikami logarytmicznymi ILO-21, u dołu analizator A-22M, przelicznik P-21, wskaźnik ILL-21, zasilacz ZWN-21M. Produkcja Polon - Warszawa. Miernik współpracuje z sondami zewnętrznymi - w tym przypadku sondę umieszczono na dachu bunkra. Jest więcej niż prawdopodobne, że to konkretne urządzenie zarejestrowało wzrost aktywności powietrza po awarii w Czarnobylu, gdyż Stanowisko Dowodzenia Wojskowej Służby Zdrowia było jedną z 3 placówek (obok Świerku i stacji w Mikołajkach), które wykryły skażenie niedługo po eksplozji. Ciekawe, czy w wojskowych archiwach zachowała się papierowa taśma, na której rysik zaznaczał poziom radiacji tego dnia :)

EDIT - sprzęt został wyremontowany i działa, foto ze strony Obiektu Alfa na FB [źródło].

W bunkrze znajdowało się kilka stanowisk laboratoryjnych, przy czym dwa pomieszczenia służyły do pracy z substancjami szczególnie niebezpiecznymi. Ostatnie - z materiałami radioaktywnymi, powierzchnia robocza umożliwiała pracę tylko jednej osobie w pozycji stojącej (za plecami zamknięte masywne drzwi ze znajomym znaczkiem):

Obiekt zdecydowanie wart polecenia dla wszystkich pasjonatów zimnej wojny, LWP, OC, ochrony radiologicznej, dozymetrii, klimatów z Fallouta itp. Pozdrawiam obsługę, która bardzo ciekawie opowiada historię obiektu wraz z anegdotami z czasów jego działania i chętnie udziela odpowiedzi na dodatkowe pytania zwiedzających :)

Radiometr komorowy logarytmiczny RKLG-62

Tym razem kolejny laboratoryjny radiometr komorowy, lecz mierzący jedynie promieniowanie gamma. W porównaniu z RKL-60 nie ma obrotowej przesłony z przodu sondy. Zasilany dziwnymi ogniwami wkładanymi do chwytu. Skala jest logarytmiczna, a nie liniowa, jak w RKL-60, i ma dwa zakresy - 0.1-100 mR/h i 0.1-5 R/h. W zestawie futerał z dermy, zapinany na suwak. Prezentowany egzemplarz jest niesprawny, przedstawiam go jedynie jako ciekawostkę, podobnie jak RKL-60.

Sądząc po znacznikach na skali, przyrząd przy uruchomieniu wymaga regulacji napięcia żarzenia i anodowego, jak w typowych przyrządach lampowych tego okresu.

Niestety nie mam danych co do wielkości produkcji, ale skoro bardzo podobny RKL-60 wypuszczono w liczbie 20 szt., to ten również nie był masowo produkowany. 

Poniżej opis bardzo podobnego miernika, ale oznaczonego RKLG-2 z informatora Izotopowa aparatura radiometryczna i przemysłowa - katalog R-37 (Warszawa 1969), który opiszę w osobnej notce:

Oraz RKLG-60 - lakoniczna notka przy okazji radiometru RKL-60 ze skalą liniową, cyt. za: Aparatura jądrowa - informator techniczny (Warszawa, b.r.w. [1963]):