Niebieskie szkło uranowe

Szkło uranowe jest stosunkowo łatwe do identyfikacji. Wyróżnia je barwa (żółta przy czystym, zielona jeśli dodano związków żelaza), charakterystyczna żółtozielona luminescencja pod wpływem ultrafioletu i oczywiście radioaktywność.

Od tych zasad są jednak wyjątki. Najwięcej dotyczy barwy - spotkałem już szkło uranowe w kolorze miodowym, dymnym, akwamarynowym, morskim, kremowym, beżowym itp. Luminescencja też nie zawsze jest wyraźna, niekiedy tłumią ją inne substancje barwiące, zwłaszcza przy szkle w kolorze miodowym. Zdarza się też, że luminescencja występuje tylko przy określonej długości fali ultrafioletu: 390 nm (z LED-ów) lub 365 nm (ze świetlówek). Nawet promieniowanie nie zawsze jest wyznacznikiem, gdyż niektóre wyroby mają emisję nieznacznie przekraczającą tło, zbliżoną do niektórych "zwykłych" gatunków szkła (np. kryształowego).

Takim niejednoznacznym przypadkiem jest ten oto wazon z błękitnego, półprzezroczystego szkła malowanego w kwiaty, który obserwowałem na targu od dawna. 

Odczyt na RKP-1-2 oscylował wokół 12 cps. Niby minął "pułapkę 8 cps", a inne niskoaktywne wyroby ze szkła uranowego dawały podobny odczyt, jednak zwlekałem z zakupem. Ostatecznie zadecydowała stałość odczytu, który okresowo zahaczał o 14 cps, a także przykład innego naczynia.

Szkło sprawie wrażenie nieprzezroczystego, przynajmniej w świetle odbitym:

Przezroczystość ujawnia się jednak w świetle przechodzącym.

Pokazuje się też luminescencja, jeśli spojrzymy przez szkło na światło słoneczne.

Jeśli oświetlimy ten wazon ultrafioletem z diody LED (390 nm), nie zauważymy żadnego efektu. Jeżeli jednak użyjemy świetlówek (np. z lampy HL-464 - LINK), dających długość fali 365 nm, wówczas zauważymy luminescencję, charakterystyczną dla szkła chryzoprazowego. 

Od lewej; światło widzialne, UV 390 nm, UV 365 nm

Po zbliżeniu lampy efekt jest intensywniejszy:

Podobny efekt obserwowałem przy innych wyrobach z nieprzezroczystego szkła uranowego, zwanego wazelinowym (białe) lub chryzoprazowym (zielone) - LINK

Pomiary promieniowania przedstawiają się następująco:

• ANRI Sosna (2 liczniki blisko siebie) - 0,6-0,7 µSv/h
• Prypeć - 0,8-1 µSv/h
• MKS-01SA1M (tryb alfa) 
• strona z malunkiem gałązki - 140  rozp/min/cm2
• strona z malunkiem kwiatów, pośrodku największego kwiatu - 102 rozp/min/cm2
• RadiaScan 701A (tryb detection): 
• strona z malunkiem gałązki - 0,516 µSv/h 
• strona z malunkiem kwiatów, pośrodku największego kwiatu - 0,410
• RKP-1-2 - 12-14 cps
• EKO-C (SBT-10A) - 8-10 cps
• EKO-C (pancake) - 14-16 cps
• Inspector Alert:
• strona z malunkiem gałązki - 316 cpm (tło 40-50 cpm) 
• strona z malunkiem kwiatów, pośrodku największego kwiatu - 253 cpm

Jak widać, kwiat namalowany przy pomocy dość grubej warstwy farby skutecznie osłabia promieniowanie ze szkła uranowego, szczególnie o tak niskiej aktywności.

Zarówno pomiary, jak i luminescencję w obu źródłach ultrafioletu przedstawiłem na filmiku:

Czas na podsumowanie. Ten wazon jest jednym z najciekawszych wyrobów ze szkła uranowego, jakie znalazłem na targu od początku prowadzenia bloga. Pokazuje też, że choć RKP-1-2 jest świetnym sprzętem do poszukiwań, to jednak przy małych niskoaktywnych wyrobach nie zawsze się sprawdzi i lepiej mieć ze sobą dozymetr o mniejszym detektorze, najlepiej z licznikiem okienkowym. Z drugiej strony często okazuje się, że oscylacje wokół 12 cps nie muszą automatycznie oznaczać szkła uranowego - jeden z takich wyrobów przedstawię niedługo.

Jeśli trafiliście na podobne wyroby z niebieskiego szkła uranowego lub macie informacje co do producenta, dajcie znać w komentarzach!

***

Podoba Ci się mój blog i chcesz wesprzeć twórcę? Zapraszam na Patronite - https://patronite.pl/anonymousdosimetrist