Pomnik ofiar radu i promieniowania X w Hamburgu

Pomnik ten, zlokalizowany na terenie Szpitala św. Jerzego, upamiętnia wszystkie osoby, które zmarły na skutek działania promieniowania jonizującego podczas pracy naukowej i lekarskiej. Ustawiono go z inicjatywy Niemieckiego Towarzystwa Rentgenologicznego w 1936 r. i wówczas nosił 169 nazwisk, w tym Marii Skłodowskiej-Curie (jako "Marie Curie"). W roku 1959 nazwisk było już 359, w tym córki Marii, Ireny Joliot-Curie, odkrywczyni wraz z mężem Fryderykiem zjawiska sztucznej promieniotwórczości. Prowadzono też specjalną księgę z biogramami osób upamiętnianych na pomniku, której ostatnią, III edycje, wydano w 1992 r. Mam nadzieję, że moje nazwisko nie pojawi się na tym monumencie :)

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Ehrenmal_der_Radiologie_%28Hamburg-St._Georg%29.1.ajb.jpg

Działanie promieniowania jonizującego, zarówno emitowanego przez rad, jak i generowanego w lampach rentgenowskich poznawano stopniowo, metodą prób i błędów. Wielu badaczy eksperymentowało na sobie, m.in. małżonkowie Curie. Piotr Curie nie dożył rozwinięcia się objawów choroby popromiennej, gdyż zginął potrącony przez wóz konny, ale podejrzewa się, że rozkojarzenie powodujące ten wypadek mogło być spowodowane działaniem promieniowania.  Na białaczkę zmarła zarówno Maria, jak również Irena Joliot-Curie. Przyjmuje się, że Marii bardziej zaszkodziła praca w polowych aparatach rentgenowskich podczas I wojny niż praca z radem i polonem. Jednakże oba te pierwiastki są bardzo silnie radiotoksyczne i na pewno miały wpływ na zdrowie naszej Noblistki.

W toku rozwoju diagnostyki rentgenowskiej zauważono, że rentgenolodzy średnio żyją kilka lat krócej od lekarzy innych specjalności. Spowodowało to pierwsze próby ograniczenia dawek przy prześwietleniach i ustalenia limitów możliwego napromieniowania. Pierwsze "dawki graniczne" były bardzo wysokie z punktu widzenia dzisiejszych kryteriów:

Cyt. za: Ryszard Szepke, Podstawy ochrony radiologicznej, Warszawa 1967