Baza lotnicza US Marine Corps El-Toro została wybudowana w 1942 r. i służyła w latach 1943-1999. Po jej opuszczeniu powstał problem radioaktywnych pozostałości po remontowanych i hangarowanych samolotach. Były to głównie:
- zegary i kompasy z farbą radową
- czujniki oblodzenia i szczelności łopat śmigłowców
- magnetrony i lampy elektronowe
- oświetlacze do złącz tankowania w locie
1. W czasie inspekcji dowiedziano się o istnieniu "pokoju radowego" (radium room), gdzie prowadzono nieokreślone prace z farbami świecącymi. Jednakże wykryta aktywność była nieznaczna i ograniczała się do niektórych miejsc podłóg, rur ściekowych i wentylacji, co dowodziło, że jedynie odnawiano tam przyrządy z farbą radową, a na pewno nie stosowano tej farby w formie płynnej. Większość powierzchni pomieszczenia nie przekraczała naturalnego tła promieniowania, zatem skażone rury wycięto, a podłogę zdekontaminowano. Na marginesie warto wspomnieć, że już w 1950 r. dowództwo zażądało zaprzestania stosowania farby radowej, zezwalając jedynie na dalszą eksploatację już zbudowanych przyrządów. Kolejne akty normatywne zalecały zastępowanie substancji radioaktywnych mniej radioaktywnymi lub nieradioaktywnymi.
2. Wracając do samej bazy, to istniało w niej muzeum, eksponujące wszystkie modele maszyn, jakie stacjonowały w bazie oraz kilka zagranicznych, w tym MiG-15. Istniała też ekspozycja przyrządów lotniczych. W ekspozycji muzealnej zmierzono następujące moce dawek:
- 60 µR/h (0,6 µSv/h) na powierzchni gabloty z artefaktami lotniczymi
- powyżej 50 µR/h (0,5 µSv/h) na zewnątrz kokpitu samolotu z II wojny
- 500 µR/h (5 µSv/h) na zewnątrz kokpitu samolotu MiG-15
3. Z wywiadów z pracownikami dowiedziano się, że magnetrony były "utylizowane" przez miażdżenie (crush) i składowanie z innymi odpadami, miała to być normalna metoda w latach 60. Pozostałości wydobyto i zutylizowano. W lampach znajdowały się różne pierwiastki promieniotwórcze, głównie tor-232, ale też krypton-87, cez-137 czy nawet rad-226 i kobalt-60 - więcej info o różnego rodzaju lampach TUTAJ
 |
| źródło - https://pl.pinterest.com/pin/800655639973542186/ |
4. Farby radowej używano też w obiekcie, gdzie badano nocne widzenie żołnierzy. Do testów wykorzystywano 8-calowy dysk pokryty farbą radową, choć nie ustalono bezspornie, czy nie była to inna farba świecąca (np. fosforowa farba okresowego świecenia).
5. W śmigłowcach CH-53 stosowano system IBIS (In Flight Blade Inspection System), który wykrywa rozszczelnienie łopat śmigłowca. Łopaty wypełnione są gazem pod ciśnieniem, utrata ciśnienia powoduje odsłonięcie źródła promieniowania beta, które jest wykrywane przez czujnik i wszczyna alarm. W każdej łopacie śmigła znajdowało się jedno źródło zawierające 500 µCi Sr-90. W bazie oprócz systemów zainstalowanych na śmigłowcach przechowywano także zapasowe. Moc dawki na zewnątrz systemu 4000 µR/h (40 µSv/h)
W tych śmigłowcach używano także izotopowych czujników oblodzenia, zawierających 50 µCi Sr-90.
6. Do złącza tankowania w locie używanych w samolotach KC-130 (system z przewodem elastycznym, ang. probe and drogue) używano kryptonu-85 lub trytu - 6 szt. po 25 mCi Kr-85 lub 500 mCi H-3 - w ampułkach pełniących funkcję oświetlaczy. Moc dawki w kontakcie z ampułką 1500 µR/h (15 µSv/h). Oprócz 14 kompletnych złączy (paradrogue) przechowywano również 13 zapasowych ampułek. Zapasy zostały zabrane przez wojsko podczas ewakuacji bazy.
Jeżeli chodzi o pozostałe izotopy, to zubożony uran był używany jako balast i przeciwwaga w samolotach A-4 i F-4. Raport wspomina też o cezie-137 w instalacji zapłonowej silników samolotów F-4. Stop torowo-magnezowy był używany w elementach silników oraz dyszach systemu usuwania deszczu z szyby (rain removal nozzle).
Więcej na temat radioaktywnych pierwiastków w lotnictwie (rad, zubożony uran, ameryk, stront, krypton, tryt) TUTAJ
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Jeśli znajdziesz błąd lub chcesz podzielić się opinią, zapraszam!
[komentarz ukaże się po zatwierdzeniu przez administratora]