Gdy planowałem zakup przenośnego radiometru scyntylacyjnego, rozważałem kilka modeli, w tym SRP-68, SRP-88 lub któryś z DRGZ (02 lub 03). Ostatecznie wybór padł na bardzo udany SRP68, omawiany w zeszłym roku [LINK]. Oba DRGZ odpadły z uwagi na wyskalowanie w µR/s, zaś SRP-88 był znacznie droższy niż SRP-68, a jednocześnie mniej funkcjonalny. Postanowiłem jednak omówić SRP-88, ponieważ moim zdaniem kompletnie nie opłaca się jego zakup.
 |
| https://www.ebay.pl/itm/353832185472?hash=item52620aae80:g:kK8AAOSwk~1hynaK |
Radiometr SRP-88 służy do pomiarów promieniowania gamma w terenie, głównie do tzw. prospekcji geologicznej, czyli poszukiwania minerałów na podstawie zwiększonej radioaktywności. Występuje w dwóch wersjach:
- SRP-88N - wersja podstawowa
- SRP-88N1 - przeznaczony do karotażu w otworach o głębokości do 170 m (zasilanie bateryjne) lub 1000 m (zasilanie z zewnętrznego źródła), wersja ta ma cieńszy kryształ oraz możliwość współpracy z rejestratorem
Detektorem promieniowania w omawianej tu wersji SRP-88N jest kryształ
scyntylacyjny NaI(Tl) o wymiarach 25x40 mm, jest więc węższy, ale dłuższy niż
kryształ od SRP-68 (30x25 mm). Wynik podawany jest na wyświetlaczu LCD typu ИЖЦ5-/4-8
stosowanym m.in. w dozymetrach Biełła, Fon, Raton, Expert, jak również na miniaturowym
mikroamperomierzu podobnym do wskaźnika wysterowania ze starych magnetofonów. Mierzona częstość zliczania pojawia się na obu wskaźnikach równolegle:
- na LCD w trybie "pomiar - wyświetlanie - pomiar - wyświetlanie" itd.
- zakresy I i II - pomiar 10 s, wyświetlanie 4 s
- zakresy > III - pomiar 1 s
- na mikroamperomierzu pomiar uśredniany niezależnie od trybu pracy wyświetlacza
Wynik podawany jest jedynie w impulsach na sekundę (cps), więc aby przeliczyć go na moc dawki, należy podzielić przez współczynnik kalibracyjny wpisany w paszport miernika, a następnie pomnożyć przez 1000. Zapewnia to bardziej wiarygodny wynik dla energii promieniowania konkretnego izotopu, jeśli oczywiście znamy współczynnik kalibracyjny dla tego nuklidu, utrudnia jednocześnie szybki pomiar. Dla porównania w SRP-68 istniała możliwość pomiaru bądź w jednostkach mocy dawki (µR/h) skalibrowanych dla energii radu-226, bądź też surowego wyniku w postaci częstości zliczania (cps) - wyboru dokonywano pokrętłem zakresów (każdy tryb miał własny szereg podzakresów).
Odczyt na wyświetlaczu LCD pozwala dokładniej ustalić chwilową moc dawki niż przy ciągłych wahaniach wskazówki mikroamperomierza w SRP-68. Niestety na dwóch pierwszych zakresach pomiar trwa 10 s, a wynik wyświetlany jest przez 4 s, czyli jak przegapimy wyświetlanie wyniku, musimy czekać kolejne 10 s. Dodatkowy mikroamperomierz umieszczony pod LCD jest zaś dość mały, ze zgrubną podziałką i może służyć jedynie do orientacyjnej oceny poziomu promieniowania.
Obsługa SRP-88 sprowadza się do dwóch pokręteł, z których dolnym wybieramy zakresy, zaś górne służy za włącznik, test baterii i do ustawiania progów.
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=1 |
Właśnie, progi. Alarm progowy ustawiamy skokowo za pomocą pokrętła, nie możemy więc wybrać dowolnego progu jak w SRP-68. Mamy do dyspozycji pozycje 2, 4 i 8, odpowiadające 20, 40 i 80% aktualnie włączonego zakresu. Przy ustawieniu pokrętła progów na "IZM" sygnalizacja progowa będzie wyłączona, zaś po przekręceniu na 0 (na końcu pokrętła) impulsy będą sygnalizowane dźwiękiem z głośniczka. Brak niestety gniazda słuchawkowego, co jest kolejnym minusem SRP-88. Na szczęście można je dość łatwo dorobić.
Zaletą jest nowsza elektronika i mniejsze zapotrzebowanie na prąd – dozymetr pracuje na 4 bateriach R-20 zamiast 9 baterii R-14. Pojemnik na baterie jest wymiennym modułem, co skutecznie chroni elektronikę przed elektrolitem mogącym wyciekać ze zużytych ogniw.
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=1 |
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=4 |
Dobrą zmianą jest wymienny przewód łączący sondę z pulpitem, podłączany przez wtyki MP1-10-5-B. Niestety w różnych seriach występują odmienne standardy: 4 piny w kwadrat lub 10 pinów w sześciokąt. Stwarza to konieczność przelutowywania przewodów, jeśli trafimy na pulpit i sondę od dwóch różnych zestawów, jak w poniższym przypadku:
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=3 |
Przewód w SRP-68 często ulegał uszkodzeniu, zwykle przez sztywniejącą izolację, co oznaczało konieczność demontażu całego miernika celem wymiany.
Zerknijmy jeszcze do wnętrza na obie strony płytki drukowanej:
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=3 |
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=3 |
Pod względem wyglądu zewnętrznego całość jest mniejsza, sonda nieco krótsza, zaś miernik lżejszy niżSRP-68 (2,2 kg wobec 3,6 kg).
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=1 |
 |
| http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=51&p=1 |
- wyświetlacz LCD zapewniający dokładny odczyt
- jednoczesny pomiar integratorowy (mikroamperomierz) i przelicznikowy (LCD)
- nowsza elektronika
- mniejszy ciężar i wymiary
- odłączany kabel sondy
- mniejszy pobór prądu
- pomiar tylko w jednostkach częstości zliczania
- źle rozwiązany tryb pomiaru (pomiar-wyświetlanie-pomiar zamiast uśredniania)
- miały i niedokładny mikroamperomierz
- brak gniazda słuchawkowego
- mało progów alarmu
- ponad dwukrotnie wyższa cena
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Jeśli znajdziesz błąd lub chcesz podzielić się opinią, zapraszam!
[komentarz ukaże się po zatwierdzeniu przez administratora]