30 maja, 2022

Radiometr alfa i neutronowy KRAN-1 AN

http://forum.rhbz.org/topic.php?forum=2&topic=138&p=1

Ten radziecki radiometr może mierzyć, w zależności od podłączonej sondy, aktywność powierzchniową alfa lub gęstość strumienia neutronów w szerokim spektrum energii - od termicznych aż do prędkich. Zakres pomiarowy przedstawia się następująco:
  • aktywność alfa: 2,5-25 000 rozp./min/cm2
  • gęstość strumienia neutronów prędkich: 10-100 000 neutr./cm2/s
  • gęstość strumienia neutronów pośrednich: 2,5-25 000 neutr./cm2/s
  • gęstość strumienia neutronów termicznych: 2,5-25 000 neutr./cm2/s

25 maja, 2022

Od radowego szaleństwa do radiofobii

Radiofobia to chorobliwy lęk przed promieniowaniem jonizującym [LINK]. Z racji niewielkiego poziomu wiedzy u niefachowców lęk ten często  rozszerza się na inne rodzaje promieniowania, np. z kuchenek mikrofalowych, telefonów komórkowych itp. urządzeń, choć są to odmienne rodzaje fal elektromagnetycznych, o zupełnie różnym pochodzeniu i charakterze [LINK]. Radiofobia jest dość powszechna w społeczeństwie, głównie z racji niewidzialnego charakteru promieniowania oraz jego wieloaspektowych skutków, zarówno bezpośrednich (ostra choroba popromienna), jak i długofalowych (nowotwory, mutacje genetyczne). Były jednak czasy, gdy w promieniowaniu jonizującym upatrywano wyzwolenia ludzkości od wszelkich schorzeń i bolączek. Jak zatem doszło do tego, że "cudowne" promieniowanie stało się "śmiercionośnym"?

***
Najpierw, po odkryciu zjawiska radioaktywności i jego biologicznego działania (małżeństwo Curie wspólnie z H. Becquerelem), zaczęto stosować promieniowanie do niszczenia komórek rakowych, jako tzw. curieterapię, rodzaj radioterapii kontaktowej [LINK]. Pomyślne wyniki w walce z do tej pory nieuleczalnymi nowotworami stworzyły nadzieję na możliwość leczenia również innych chorób. Powszechnie zaczęto używać radu i innych substancji na większość schorzeń, jak również w wielu wyrobach przemysłowych. Świecącej farby radowej używano do pokrywania przedmiotów codziennego użytku - tarcz zegarków,  numerów domów czy strojów tancerek w nocnych lokalach. Sprzedawano wiele kosmetyków, m.in. La Creme Activa, mający przedłużać młodość dzięki substancjom promieniotwórczym.

https://finca-al-manzil.blogspot.com/2019/03/bizarre-ruins-of-radium-spa-in-portugal.html

Używano też pasty do zębów z wodorotlenkiem toru, którego promieniowanie miało masować dziąsła (sic!), a jak wiadomo, zdrowe dziąsła to zdrowe zęby.

20 maja, 2022

Sonda okienkowa LGO-7

Sonda ta należy do pierwszej generacji sprzętu dozymetrycznego produkowanego w Polsce na samym początku rozwoju rodzimej atomistyki. Egzemplarz z kolekcji Karola udostępniony via Quann.wikidot:

http://qann.wikidot.com/lgo7

Wykonano ją w 1962 r., podobnie jak omawiany poprzednio radiometr uniwersalny RUS-5. Stanowiła element całego kompletu sond, wyprodukowanych w niewielkich seriach:

  • licznikowa beta-gamma LGM-2 (12 x STS-5/BOB-33 lub 3 x STS-6) - 50 szt.
  • scyntylacyjna LS-3 - 15 szt.
  • scyntylacyjna LS-5A (j.w.) - 20 szt. 
  • licznikowa LP-2 z licznikiem proporcjonalnym RZP-40
  • okienkowa LGO-1 
  • okienkowa LGO-5 (3 liczniki okienkowe) - 50 szt.
  • okienkowa LGO-7 (7 liczników okienkowych) - 50 szt.

15 maja, 2022

Intensitetsmåler Model 1963

Przyrząd ten był używany przez duńską armię w latach 60. Jest to rentgenometr, w duńskiej nomenklaturze określony jako Intensitetsmålerczyli miernik natężenia (promieniowania), analogicznie do czeskiego Intenzimetr (np. DC-3A-72). Mierniki z tej kategorii służą do pomiaru wysokich poziomów promieniowania, występujących w warunkach wojny jądrowej.


Oprócz wojskowego oznaczenia Intensitetsmåler Model 1963 przyrząd nosi też sygnatury niemieckiego producenta: TOTAL 6115D. Z tym samym oznaczeniem występuje też jako Model 1965:

10 maja, 2022

Radioaktywny obiektyw Super Takumar 1,8/55

O radioaktywnych obiektywach pisałem osobno [LINK], tutaj więc jedynie wspomnę, że dodawanie toru-232 do szkła optycznego miało za zadanie uzyskanie wysokiego współczynnika załamania szkła przy jednocześnie niskiej dyspersji. Spośród licznych obiektywów z soczewkami ze szkła torowanego wyróżniają się konstrukcje japońskie, z omawianym w zeszłym roku Super Takumarem 1,4/50 na czele [LINK]. Tym razem chciałbym przedstawić inny model Takumara, również radioaktywny, lecz znacznie mniej. 


05 maja, 2022

Rentgenometr pokładowy DPS-68

Przyrząd ten, opracowany w 1968 r., rozpoczyna serię rentgenometrów pokładowych, przeznaczonych do montażu w wojskowych pojazdach – samochodach terenowych, transporterach opancerzonych i czołgach, a także w śmigłowcach (np. Mi-2RS „Padalec”) czy w schronach:

W demobilu początkowo dominowała zmodernizowana wersja DPS-68M, następnie zaczęły być wyprzedawane DPS-68M1, których ostatnie sztuki są jeszcze na rynku.. Teraz zaś w ofercie jest pierwszy model – DPS-68. Można go nabyć w firmie DW_Radio, gdzie sprzedawane egzemplarze są przetestowane i sprawne: