Sygnalizator promieniowania EKO-S/p

Firma Polon-Ekolab, wywodząca się z gdańskiego oddziału ZZUJ Polon, na początku lat 90. produkowała serię kieszonkowych indykatorów promieniowania, oznaczonych EKO-S. Występowały one w trzech wariantach. Pierwszy, wypuszczony w krótkiej prototypowej serii i oznaczony EKO-S/k, omawiałem w styczniu [LINK]. Teraz dzięki uprzejmości Czytelnika mogę przedstawić drugą wersję, oznaczoną EKO-S/p. Tak ściślej, to przyrząd na obudowie nosi oznaczenie "EKO-S", jednak strona producenta podaje nazwę EKO-S/p [LINK]

Na stronie Polon-Ekolab znajdziemy też krótki opis przyrządu, który zacytuję w całości:

Przeznaczenie: Sygnalizator Progowy Przenośny typ EKO-S/p jest przyrządem radiometrycznym przenośnym z licznikiem Geigera-Müllera, przeznaczonym do wykrywania promieniowania jonizującego X i gamma oraz do sygnalizowania przekroczenia ustawionego poziomu mocy dawki.

Zastosowanie: do wykrywania pola promieniowania jonizacyjnego o podwyższonym natężeniu i do sygnalizowania  przekroczenia strefy  ograniczonego czasu przebywania:

• przy  defektoskopii izotopowej
• serwisie urządzeń izotopowych
• transporcie materiałów radioaktywnych [LINK].

Miernik wykorzystuje ten sam układ elektroniczny co EKO-S/k, tylko w innej obudowie. Podobnie jak poprzednik, dozymetr miał dźwiękową i świetlną sygnalizację impulsów oraz alarm progowy. Próg był ustawiany fabrycznie, zgodnie z zamówieniem, a wartość progu umieszczano na nalepce. Prezentowany egzemplarz ma próg 200 mR/h (2 mSv/h), czyli dość wysoki. 

Dostępne specyfikacje tego przyrządu podają niższe progi: 5, 10, 25 i 100 µSv/h, czyli 0,5, 1, 2,5 i 10 mR/h:

W. Gorączko, Ochrona radiologiczna, Poznań 2011, s. 224

Detektorem promieniowania jest radziecki miniaturowy licznik G-M typu SBM-21, znany z poprzedniej wersji EKO-S oraz innych zminiaturyzowanych sygnalizatorów i dozymetrów. 

Parametry pracy licznika:

• napięcie progu: 260-320 V
• napięcie pracy: 350-475 V
• długość plateau: 100 V
• nachylenie plateau: 0,15%/V
• max częstość zliczania:  650 cps
• bieg własny: 0,2 cps
• amplituda impulsu: 50 V
• czułość na promieniowanie gamma Cs-137: 6,5-9,5 imp/µR przy 10 µR/s

https://www.gstube.com/data/2399/

Całość sygnalizatora jest wykonana dość chałupniczo - zwróćcie uwagę na obudowę głośnika, przyciętą brzeszczotem, aby pasowała do obudowy:

Obudowa zaś to dość popularny model, użyty chociażby w testerze SNT-1 firmy Satnet, służącym do wykrywania przewodów pod napięciem, elementów metalowych oraz kontroli ciągłości obwodu

https://archiwum.allegro.pl/oferta/detektor-satnet-wykrywacz-przewodow-snt-1-i11394985091.html

Zasilanie odbywa się z czterech akumulatorków Ni-Cd 1,2 V o pojemności 400 mAh, które powinny starczyć na 20 godzin pracy.

Gniazdo ładowarki, tak jak i włącznik, znajduje się na bocznej powierzchni obudowy:

Przyrząd, podobnie jak inne sygnalizatory serii EKO-S, przedstawiłem jako ciekawostkę i cenny obiekt kolekcjonerski. Jego przydatność w "domowej dozymetrii" jest niewielka  z uwagi na mały licznik G-M, o małej czułości na niskoenergetyczne promieniowanie. 

Jeśli dysponujecie innymi modelami sygnalizatorów firmy Polon-Ekolab albo macie uwagi co do powyższego wpisu, dajcie znać w komentarzach!

***

Zachęcam też do wspierania bloga, zarówno pośrednio, poprzez zakup dozymetrów [LINK], jak i bezpośrednio, przez Patronite lub BuyCoffeeTo