Miedziany świecznik z glazurą uranową

Glazura barwiona dodatkiem związków uranu występowała nie tylko na wyrobach ceramicznych, które omawiałem już tutaj wielokrotnie, ale również na przedmiotach metalowych. Do tej pory były to - kolejno:

• miedziana plakietka z wizerunkiem rycerza [LINK]
• miedziany trójkąt [LINK]
• plastikowe puzderko z Wietnamu ze stalową nakładką na pokrywce [LINK]
• miedziana tacka Esmaltes Garcia [LINK]

Niedawno dołączył do nich płaski świecznik, który za chwilę przedstawię. Wypatrzyłem go wzrokowo na dawno nieodwiedzanym stoisku i od razu przysunąłem "żelazko". Szybki wzrost wskazań do końca I zakresu zadecydował o zakupie. 

Zacznijmy od zewnętrznej formy tego obiektu. Świecznik składa się z dwóch skręconych ze sobą miedzianych talerzyków - górnego emaliowanego o średnicy 13,9 cm i dolnego z gołego metalu o średnicy 7,1 cm. 

Elementem łączącym jest szpikulec do nabijania świecy, zakończony po drugiej stronie nakrętką M4, trzymającą razem oba elementy. Na potrzeby pomiarów rozmontowałem świecznik, aby mieć lepszy dostęp do środkowej części talerzyka i jednocześnie uniknąć uszkodzenia detektora przez wystający szpikulec.

Górna powierzchnia ma dekoracyjne detale z przezroczystego szkliwa w kolorze bursztynowym, pod którymi zatopiono kawałki marszczonej folii. 

Dolna pokryta jest czarną glazurą z jasnymi punkcikami. 

W dwóch miejscach są większe odpryski aż do gołej miedzi, pozwalające zobaczyć, jak gruba jest warstwa glazury.

Niestety brak jakichkolwiek oznaczeń producenta, zaś wyszukiwarka grafiki Google znajdywała głównie patery ceramiczne. Najbardziej zbliżona jest ten oto ozdobny metalowy talerz wykonany w Zagrzebiu przez Dekor Suvenir:

Źródło - Retro-Bibelot.pl

Źródło - Retro-Bibelot.pl

Przejdźmy teraz do pomiarów. Na początek wyniki ogólne, uzyskane dozymetrami o dużej powierzchni detektora:

• ANRI Sosna, 2 liczniki blisko siebie, pomiar bez klapki - linie stanowią wzdłużną oś symetrii dozymetru, przebiegającą pomiędzy licznikami:

• RKP-1-2:
• pomiar aktywności - 600 cps
• pomiar mocy dawki - 20 µSv/h
• EKO-C (SBT-10A)
• pomiar aktywności - 250-260 cps

Aby dokładnie ustalić aktywność na każdym ze zdobień, użyłem okienkowej sondy UABG-1 z licznikiem o średnicy okienka 4 mm. Tak mała średnica pozwala na pomiar na poszczególnych obszarach większych zdobień. Pomiar prowadziłem przez 10 sekund w każdym miejscu, a następnie wynik mnożyłem przez 6, by uzyskać wartość w cpm:

Tło zmierzone przez 60 s wynosiło 2-3 cpm, zatem zgodnie ze statystycznym charakterem promieniowania odczyt w ciągu 10 s mógł wynieść zarówno 0, jak i 1 lub 2. Dla zwiększenia czytelności wpisałem więc 0 w miejscach, gdzie odczyt nie przekraczał tła.  

Następnie pomiary prowadziłem przy pomocy dozymetru z licznikiem okienkowym MKS-01SA1M oraz dozymetru scyntylacyjnego Radex Obsidian, pracującego w trybie selektywnego pomiaru beta/gamma. Białe cyfry to pomiar MKS-01SA1M w trybie alfa, bez klapki, zielone Radex Obsidian (gamma w µSv/h i beta w rozp/min/cm2).

Specyfika wyrobu niestety utrudnia zachowanie powtarzalnej geometrii układu pomiarowego.

***

Zmierzyłem też tylną stronę talerzyka - aktywność tu jest niewielka, ale wyraźna:

• ANRI Sosna - 0,35-0,52 µSv/h bez klapki
• RKP-1-2 - 8-10 cps
• EKO-C (SBT-10A) - 5,7-8,3 cps
• EKO-C (pancake) - 11-12 cps (zależnie od miejsca, ta wersja EKO-C ma mniejszy licznik niż SBT-10A)

Na koniec spektrum - nawet przy niewielkiej aktywności Raysid rozpoznaje uran zawarty w glazurze:

Przyznam, że jest to bardzo ciekawe znalezisko, a sam temat metalowych wyrobów z glazurą uranową wymaga dalszego zbadania. Gdyby ktoś miał informacje dotyczące producenta lub dysponował podobnymi wyrobami, proszę o kontakt przez formularz bloga!

***

Zachęcam też do wspierania bloga, zarówno pośrednio, poprzez zakup dozymetrów [LINK], jak i bezpośrednio, przez Patronite lub BuyCoffeeTo