Uwaga! Nieradioaktywne elektrody WT-20!

Elektrody spawalnicze wykonane z wolframu domieszkowanego 2% dwutlenku toru były do niedawna jednymi z najłatwiej dostępnych i najbardziej ekonomicznych "domowych" źródeł promieniowania. Oznaczane były czerwoną farbą na końcówce i kodem WT-20 na opakowaniu, co odróżniało je od elektrod z czystego wolframu lub z innymi, nieradioaktywnymi domieszkami:

Źródło - sklep Mastwell.pl

Promieniowanie elektrod WT-20 było na tyle silne, by działać nawet na dozymetry z licznikiem G-M osłoniętym folią ołowianą (Biełła), szczególnie przy grubszych elektrodach (3-4 mm) lub całych paczkach cieńszych. Jednocześnie było na tyle niskoenergetyczne, by dało się łatwo wyekranować np. blaszanym pudełkiem. Elektrody nie groziły też skażeniem z uwagi na zwarty materiał, w przeciwieństwie do siatek Auera czy radowych farb świecących. Jeszcze wyższą domieszkę toru - 4 % - miały elektrody z oznaczeniem pomarańczowym (WT-40), jednak od dłuższego czasu nie są już dostępne, a i od elektrod WT-20 się już odchodzi. Ostatnio otrzymałem informację od Adama (www.qann.wikidot.com), że nabył paczkę kompletnie nieaktywnych elektrod WT-20 z czerwonym oznaczeniem. Oddaję głos Autorowi:

Badanie elektrod wolframowych oznaczonych czerwonym kolorem

Opis na opakowaniu:

• Tungsten Electrodes
• 2.4mmx175mm
• 2%Thoriated (WT20)
• 10 Pieces
• Ground Finish
• ANSI/AWS A5.12M-98
• ISO 6848
• Kod paskowy 5902561 110899

Badanie aktywności radiometrem RKSB-104 ze zdjętą osłoną liczników G-M.

• Czas pomiaru - 4 x 240sek = 960sek (16 minut).
• Uśredniony wynik dla tła - 0,154 μSv/h
• Uśredniony wynik dla 10 szt elektrod - 0,163 μSv/h
• Różnica +5,8% jest mniejsza niż fluktuacja pomiarów tła.

Badanie aktywności radiometrem RADIATEX MRD2.

• Czas pomiaru - 4 x 240sek = 960sek (16 minut).
• Uśredniony wynik dla tła - 0,124 μSv/h
• Uśredniony wynik dla 10 szt elektrod - 0,121 μSv/h
• Różnica -2,5% jest mniejsza niż fluktuacja pomiarów tła.

Badanie aktywności sondą G-M okienkową BOH-45 z przelicznikiem.

• Czas pomiaru - 6 x 100sek = 600sek (10 minut).
• Uśredniony wynik dla tła - 1,507cps
• Uśredniony wynik dla 10 szt elektrod - 1,46cps
• Różnica -3,2% jest mniejsza niż fluktuacja pomiarów tła.

Badanie aktywności sondą scyntylacyjną NaI(Tl) z przelicznikiem.

• Czas pomiaru - 6 x 100sek = 600sek (10 minut).
• Napięcie fotopowielacza 450V.
• Uśredniony wynik dla tła - 11,62cps
• Uśredniony wynik dla 10 szt elektrod - 11,73cps
• Różnica +1% jest mniejsza niż fluktuacja pomiarów tła.
•   Czas pomiaru - 6 x 100sek = 600sek (10 minut).
• Napięcie fotopowielacza 475V.
• Uśredniony wynik dla tła - 22,20cps
• (12 120 zarejestrowanych impulsów)
• Uśredniony wynik dla 10 szt elektrod - 22,51cps 
• (13 506 zarejestrowanych impulsów)
• Różnica +1,4% jest mniejsza niż fluktuacja pomiarów tła.

Wniosek:

• Aktywność badanych 10 sztuk elektrod jest zbliżona do zera (wielokrotnie mniejsza niż naturalne tło). 
• Żadna z zastosowanych metod pomiaru nie wykazała zawartości toru w elektrodach.

Komentarz:

• Pomiar jednej elektrody, o identycznych wymiarach, zawierających deklarowaną domieszkę toru, wykazywał aktywność przewyższającą aktywność tła naturalnego. Przy dziesięciu elektrodach wynik powinien być znacząco większy. [Dla porównania pomiary elektrody WT-20 o średnicy 3 mm - LINK]

Gliwice 20.04.2021 r.

***

Dziękuję za przeprowadzenie dokładnych testów. Jak widać, czasem nawet "pewniaki" mogą zrobić przykrą niespodziankę, szczególnie przy sprzedaży wysyłkowej. Na szczęście jest możliwość zwrotu. Zastanawia mnie przyczyna takiego stanu rzeczy - czy w fabryce omyłkowo naniesiono oznaczenia elektrod WT-20 na elektrody niezawierające toru-232, czy też jest to działanie celowe, mające zastąpić ten radioaktywny izotop jakimś odpowiednikiem? Ale w takim wypadku opis "2% thoriated" byłby po prostu fałszywy, elektrody "czerwone" zawierają tor, tak jak "złote" lantan, użycie innego pierwiastka, nawet podobnego, zmieni typ elektrody, a wiec i oznaczenie. Jeśli spotkaliście się z nieradioaktywnymi elektrodami WT-20, dajcie znać w komentarzach.