Fluoryzująca żółta glazura uranowa

Glazura uranowa na wyrobach ceramicznych występuje w wielu kolorach, najczęściej pomarańczowym, ale też wiśniowym, żółtym, zielonym, brązowym i czarnym [LINK]. Wszystkie te wyroby zwykle nie wykazują luminescencji w ultrafiolecie, choć zdarzają się wyjątki. Przy długości fali 365 nm fluoryzuje glazura czarna oraz zielona, a także niektóre odmiany glazury żółtej i właśnie nimi chciałbym się dziś zająć.

Wszystko zaczęło się od zakupu na targu tej oto maselniczki, wyszukanej metodą "na przyrządy":

Producent nieznany, stan zachowania górnej części dobry, dolnej średni.

Logo producenta ledwo widocznie, nie do odczytania.

Jej aktywność nie jest duża. Pomiary przedstawiają się następująco (spód podstawki/wnętrze pokrywki):

• ANRI Sosna: 1,84 µSv/h / 1,23 µSv/h
• Prypeć: 3,1-3,4 µSv/h /  1,5-1,7 µSv/h
• MKS-01A1M (tryb alfa): 320 rozp/min/cm2 / 235 rozp/min/cm2
• EKO-C (SBT-10A): 22-26 cps / - (brak możliwości zbliżenia licznika)
• EKO-C (pancake): 35 cps / - (brak możliwości zbliżenia licznika)

Przy oświetleniu ultrafioletem o długości fali 390 nm, emitowanym przez większość LED-ów UV, widzimy jedynie bardzo słabe świecenie w załamaniach.

Jeśli jednak użyjemy ultrafioletu o długości fali 365 nm, który generują m.in. świetlówki UV, glazura zacznie fluoryzować w takim samym kolorze, jak szkło uranowe:

Ponieważ moja lampa UV Waldmann HLL-464 jest wyposażona w szkło powiększające, próbowałem przy jej pomocy odczytać sygnaturę, ale bezskutecznie:

Omawiana powyżej maselniczka ma jeszcze jedną właściwość - otóż przez lata eksploatacji tak nasiąkła masłem, że nie da się jej doczyścić. Próbowałem różnych środków: sody oczyszczonej, denaturatu, nadboranu sodu, płynu do odtłuszczania silników, Domestosa - ale silny zapach zjełczałego masła nadal się utrzymuje. Co ciekawe, po napełnieniu gorącą wodą z kranu na ceramice pojawiają się kropelki ciemnego tłuszczu! Podejrzewam, że masło przeniknęło do masy ceramicznej przez mikropęknięcia glazury (która teoretycznie powinna być nieprzepuszczalna) i domycie tej maselniczki nigdy nie będzie możliwe. Myślałem jeszcze o długotrwałym gotowaniu we wrzątku, aby tłuszcz zebrał się na powierzchni wody, jednak obawiam się popękania glazury. Ostatecznie napełniłem więc maselniczkę mieloną kawą, która bardzo intensywnie pochłania zapachy. Jeśli macie jakiś pomysł na wywabienie tego zapachu, dajcie znać w komentarzach.

Pomiary i świecenie maselniczki w ultrafiolecie 365 i 390 nm zaprezentowałem na tym filmiku:

Kilka miesięcy po znalezieniu tej maselniczki, znalazłem na targu filiżankę z taką samą glazurą i kwiatowym wzorem.

Sygnatura, której nie mogłem rozczytać, nie zawiera nazwy producenta, tylko kraj pochodzenia (Niemcy), informację o ręcznym malowaniu (handgemalt) oraz rodzaj wzoru ("a la coś tam").

Pomiary są dużo słabsze niż w przypadku maselniczki, ANRI Sosna daje 0,93 µSv/h od strony wnętrza i 1,35 µSv/h od spodu. Luminescencja taka sama:

Przebadałem następnie wszystkie swoje naczynia z glazurą uranową i niektóre z żółtą glazurą wykazywały luminescencję podobną do powyższej, ale słabszą. Jeśli spotkaliście się z podobnymi naczyniami lub znacie producenta zaprezentowanych tutaj obiektów, dajcie znać w komentarzach!

***

Zachęcam też do wspierania bloga, zarówno pośrednio, poprzez zakup dozymetrów [LINK], jak i bezpośrednio, przez Patronite lub BuyCoffeeTo