Miedziany talerzyk Nelly Amadieu z glazurą uranową

Glazura barwiona dodatkiem związków uranu występowała nie tylko na wyrobach ceramicznych, które omawiałem już tutaj wielokrotnie, ale również na przedmiotach metalowych. Wyroby takie są dość rzadkie - udało mi się je znaleźć dopiero w ciągu ostatnich dwóch lat, choć targowe poszukiwania od 2020 r. prowadzę metodą "na przyrządy" (skanowanie "żelazkiem" każdego kartonu), która zmniejsza szansę przeoczenia "świecidełek" do minimum. Były to - kolejno:

• miedziana plakietka z wizerunkiem rycerza [LINK]
• miedziany trójkąt [LINK]
• plastikowe puzderko z Wietnamu ze stalową nakładką na pokrywce [LINK]
• miedziana tacka Esmaltes Garcia [LINK]
• miedziany świecznik [LINK]

Jak widać, są to zwykle wyroby z miedzi, tylko raz pojawił się przedmiot, gdzie glazurę uranową naniesiono na stali. Wyroby te niestety najczęściej nie są sygnowane, co utrudnia identyfikację producenta i ewentualne poszukiwanie innych jego wyrobów. Czasami jednak trafiają się wyroby z czytelną, łatwą do zidentyfikowania sygnaturą.

Prezentowany talerzyk ma średnicę 152 mm i głębokość 26 mm. Z jednej strony ma wzór w kształcie gwiazdy z żółtej glazury uranowej otoczony ozdobnymi łuskami niewykazującymi aktywności.

 

Tył ma naturalny kolor nieutlenionej miedzi, utrwalony przez bezbarwny lakier (wyszlifowana miedź szybko utlenia się na powietrzu, tworząc tlenek miedzi Cu2O o charakterystycznym "miedzianym" kolorze).

Wyraźna sygnatura "N. Amadieu Limoges" napisana złotawą farbą.

Krótkie wyszukiwanie w Google rozwija sygnaturę jako "Nelly Amadieu" i zwraca dużą liczbę wyników z podobnymi wyrobami, jak również inną metaloplastyką, datowaną od lat 20. do 50. XX w.. Kolory zastosowanej glazury pozwalają ostrożnie wnioskować o obecności uranu.

https://www.ebay.com/itm/326196777830

https://www.etsy.com/listing/1222078595/petite-coupelle-emaillee-signee-nelly

https://l-art-copenhagen.com/products/479264

https://drouot.com/en/l/16253125--limoges--%E6%90%AA%E7%93%B7%E6%9D%AF%E7%AD%BE%E5%90%8Dnelly

Wróćmy do naszego talerzyka. Aktywność jest wystarczająca, by momentalnie przekroczyć I zakres w RKP-1-2, co wynika jednak z wysokiej czułości przyrządu i dużej powierzchni wyrobu.

Pomiary poszczególnych powierzchni przedstawiają się następująco:

• ANRI Sosna (pomiar beta+gamma):
• przód - 8,57 µSv/h 
• tył - 0,3 µSv/h 
• RKP-1-2:
• przód:
• tryb pomiaru aktywności - 160 cps
• tryb pomiaru mocy dawki - 8 µSv/h
• tył:
• tryb pomiaru aktywności - 6-8 cps (środek - boki)
• EKO-C (SBT-10A):
• przód - 105 cps
• tył - 4,3-5,1 cps
• MKS-01SA1M:
• przód (ramiona gwiazdy) - 1100-1400 rozp/min/cm2
• tył (środek) - 58 rozp/min/cm2
• RadiaScan 701A:
• tryb alfa:
• jedno z ramion gwiazdy - 1353 rozp/min/cm2 (1719 łącznie)
• "łuski" między ramionami gwiazdy - 83,4 rozp/min/cm2 (116,8 łącznie)
• Radex Obsidian: 
• pomiar łączny:
• środek - 0,31 µSv/h
• jedno z ramion gwiazdy - 0,35 µSv/h
• "łuski" między ramionami gwiazdy - 0,13 µSv/h
• pomiar selektywny:
• środek -  0,19 µSv/h + 292 rozp/min/cm2
• jedno z ramion gwiazdy - 0,15 µSv/h + 745 rozp/min/cm2
• "łuski" między ramionami gwiazdy - 0,12 µSv/h + 81 rozp/min/cm2
• Radiacode 101 - 0,17-0,18 µSv/h

Aktywność jest dość niska i dozymetry scyntylacyjne ledwo reagują na promieniowanie, stąd uzyskanie spektrum wymaga dłuższego pomiaru. Przy jednym ustawieniu Raysida względem uranowej żółtej gwiazdy pierwsze spektrum uzyskałem po minucie, lecz dozymetr co chwila gubił identyfikację. Po przesunięciu w stronę ramienia gwiazdy i dłuższym pomiarze udało mi się osiągnąć nieco wyższą częstość zliczania i stabilniejsze spektrum

Porównując powyższe wyniki z pomiarami świecznika omawianego w lipcu [LINK] można stwierdzić w przybliżeniu czterokrotnie niższą aktywność tej miseczki.

Na koniec jeszcze jedna kwestia - luminescencja. Ponieważ niedawno kupiłem mocną latarkę ze 128 diodami UV, która ma szeroki snop światła,  postanowiłem sprawdzić, czy uranowa glazura na tym talerzyku wykaże luminescencję. 

Efekt był zaskakujący, gdyż glazura uranowa, a zwłaszcza żółta i pomarańczowa, raczej nie świeci w UV, szczególnie 390 nm (w odróżnieniu od szkła uranowego). Świecenie wykazuje czarna i zielona glazura, w dodatku znacznie wyraźniejsze przy ultrafiolecie o długości fali 365 nm.

Temat glazury uranowej na wyrobach metalowych pozostawiam do dalszego zbadania. Jeśli trafiliście na podobne przedmioty, dajcie znać w komentarzach!

***

Zachęcam też do wspierania bloga, zarówno pośrednio, poprzez zakup dozymetrów [LINK], jak i bezpośrednio, przez Patronite lub BuyCoffeeTo